آیه وجوب وفاآیه وجوب وفا به آیه نخست سوره مائده اطلاق می شود. به آیه «یا أَیهَا الَّذِینَ آمَنُوا أَوْفُوا بِالْعُقُودِ ...» در ابواب معاملات بر اصل صحت و نیز اصل لزوم در عقود استدلال شده است. ۱ - کیفیت استدلال به آیه وجوب وفا۱.۱ - اقوال موجود در معنای آیه وجوب وفادر معناى آیه، دو قول است: ۱. عمل به مقتضاى عقد واجب است، یعنى اگر عقد لازم است، وفا به لزوم آن و اگر جایز است، وفا به جواز آن واجب است. ۲. عمل به مقتضاى عقد براى همیشه واجب است و فسخ آن جایز نیست. استفاده اصالة اللزوم از آیه یاد شده، بر اساس این قول (قول دوم) است. [۶]
کنز العرفان ج۲، ص۷۱.
۱.۲ - خروج عقود‌جایز از شمول آیه با تخصیصبرخى قائلان قول دوم، معتقدند عقود جایز به نحو تخصیص از شمول آیه خارج است، یعنى وفا به تمام عقود- چه ملک‌آور باشد و چه نباشد- واجب است، جز عقودى که بر عدم لزوم و جواز فسخ آن دلیل وجود دارد. [۸]
مسالک الافهام (کاظمى) ج۳، ص۸۷.
۱.۳ - خروج عقود‌جایز از شمول آیه با تخصّصبرخى نیز معتقدند عقود جایز به نحو تخصص از شمول آیه خارج است؛ زیرا مراد از عقود در آیه، عقود عهدیه (تعهد آور) است، نه عقود جایز که عقود اذنیه نامیده مى‌شوند. ۱.۴ - قرارداد‌های میان مسلمین و کفارعموم آیه، قرارداد هاى میان مسلمانان و کافران را نیز در صورت مطابقت با شرع شامل مى‌شود. ۱.۵ - فوریت در استفاده از خیاراتبه اطلاق زمانى آیه، بر ثبوت فوریت در استفاده از خیار اتى که فوریت آن‌ها محل بحث است، استدلال شده است. ۲ - پانویس
۳ - منبعفرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت، ج۱، ص۲۱۱. |